Czynniki wpływające na adaptację

 

CZYNNIKI INDYWIDUALNE:

• CECHY I UMIEJĘTNOŚCI POZWALAJĄCE SPROSTAĆ WYMAGANIOM PROGRAMU NAUCZANIA– w tym rozwój poznawczo-motoryczny, motywacja do nauki, aktywność własna
• DOŚWIADCZENIA DZIECKA- obraz siebie, ludzi dorosłych, obraz rówieśników-samoakceptacja, wiara w siebie, odporność na stres
• UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE

Adaptacja

• Proces adaptacji przebiega etapowo i ma różny czas trwania,
• w jego trakcie mogą pojawiać się u dziecka różnorodne uczucia, zachowania i objawy,
• indywidualne cechy dziecka związane z jego wrażliwością i reaktywnością wyznaczają indywidualny stopień nasilenia trudności dziecka i czas ich utrzymywania.

 

JAKO SZCZEGÓLNIE PRZYKRE PRZEŻYWANE SĄ PRZEZ DZIECKO NIEPOWODZENIA SZKOLNE I ODRZUCENIE PRZEZ GRUPĘ RÓWIEŚNICZĄ.

Znaczenie procesu adaptacji

• Wpływ na stosunek do szkoły w późniejszym okresie, przebieg nauki i ogólne zdrowie psychiczne.
• Najczęściej problemy pojawiające się u dziecka mają charakter przejściowej reakcji adaptacyjnej- regres.
• Gdy trudności występują z pewnymi deficytami rozwojowymi przy braku wsparcia ze strony rodziny mogą rozwijać się w utrwaloną reakcję nerwicową.

Rodzice nie powinni:

• straszyć szkołą,
• krytykować dzieci lub ich rodziny,
• źle mówić o szkole i nauczycielu

Rodzice powinni zaś:

• Podkreślać przy różnych okazjach, w jaki sposób szkoła może uatrakcyjnić życie ich dziecka. Starać się, by dziecko skupiło się na tym, co dostaje, a nie na tym, co traci.
• Włączyć dziecko w przygotowania do szkoły.
• Aby ten stres złagodzić można dziecku opowiedzieć jak najdokładniej, czego dziecko może się spodziewać po rozpoczęciu nauki.
• Okazać im zrozumienie. Wsłuchać się w ich zwierzenia. SŁUCHAĆ, SŁUCHAĆ, SŁUCHAĆ…

• Interesować się tym, co dziecko robiło danego dnia w szkole, rozmawiać o rówieśnikach.
• Współuczestniczyć w odrabianiu pierwszych prac domowych.
• Unikać  negatywnych postaw i reakcji w związku z trudnościami dziecka w nauce.
• Systematycznie przyzwyczajać dziecko do poszanowania własnej pracy.
• Uczyć dziecko traktowania nauki jako przyjemności, ale i obowiązku, z którego należy się wywiązać.

 

Warto u dziecka mającego wkrótce pójść do pierwszej klasy kształtować pewne cechy charakteru, a przede wszystkim samodzielność, wytrwałość i systematyczność.
Stąd też:

• zwracajmy uwagę na to, by rozpoczęte prace były dokończone,
• uczmy dziecko przezwyciężać trudności w zabawie i pracy. Zachęcajmy więc do tworzenia wielu różnych pomysłów na rozwiązanie sytuacji, nie wyręczajmy w tym dzieci,
• systematyczność zaś można kształtować przez przydzielanie drobnych obowiązków, które trzeba wykonywać stale, może to być, np. sprzątanie zabawek, podlewanie kwiatów, pomoc w różnych stałych czynnościach domowych.

Aby ułatwić adaptację nauczyciel może:

• Stworzyć dziecku możliwość wcześniejszego poznania swojego nauczyciela.
• Dać czas dziecku na poznanie szkoły.
• Dać czas na zaznajomienie i przyswojenie reguł panujących w szkole.

• Obniżać poziom niepokoju u rodziców dziecka.
• Poznać dzieci ( np. dni otwarte, ankiety, rozmowy z rodzicami)
• Każdemu dziecku stworzyć szansę do przeżywania doświadczeń pozytywnych, do osiągania sukcesu.
• Nadać wysoką rangę czynnościom wykonywanym przez dziecko-ukazanie sensu nauki.
• Zwrócić uwagę na zainteresowania dziecka, stwarzać sytuacje, by dziecko mogło zaprezentować swoje zalety.

• Zapewnić spokojne przejście z etapu zabawy do etapu „ucznia”, np. zabawy przeprowadzane na podłodze.
• Można zaproponować dzieciom i ich rodzicom dokonanie zmian w wystroju sali.
• Zwracanie się do dziecka po imieniu.
• Włączanie dziecka do wykonania różnych czynności, korzystanie w wielu sytuacjach z jego pomocy.
• Rozpoczynać jakąś ciekawą pracę, którą należy dokończyć dopiero następnego dnia.
• Dać ciepło, zainteresowanie, zrozumienie swoim wychowankom .
• Wzbogacić formy pracy z dziećmi na zajęciach o  współpracę grupową
• Stworzyć warunki do bezpiecznego przebywania w szkole, zwłaszcza podczas przerw. Dzieci boją się agresji ze strony starszych kolegów.

Wspólne przedsięwzięcia…

 

Budowanie poczucia wartości dziecka:

 

Wdrażanie do samodzielności w domu i w szkole,

docenianie postępów, chwalenie nawet malutkich sukcesów,

przygotowanie dziecka do pozytywnego myślenia o sobie; „pomagam mamie”, „potrafię sam to zrobić”,

Pokazywać, jak radzić sobie z trudnymi uczuciami.

Wzbudzanie wewnętrznej motywacji do nauki. Najlepsze wzorce motywacyjne wiążą się z  przypisywaniem sukcesu połączeniu dwóch czynników: zdolnościom i odpowiedniemu wkładowi pracy.

Opracowała:

Mgr Aneta Buras-Walentowska

Zdjęcia w galerii