22 października 2013 roku po raz 16-ty obchodzić będziemy Dzień Osób Jąkających się.  Jąkanie jest to niepłynność mówienia, w której obserwuje się powtarzanie głosek, sylab, wyrazów. Jest zaburzeniem tempa, rytmu i intonacji wypowiedzi ustnej. Może mieć charakter kloniczny, toniczny, bądź mieszany. Może towarzyszyć mu wydawanie pozornie upłynniających wypowiedź dźwięków, słów czy nawet zwrotów a także wykonywanie tików  i współruchów. W mowie osoby jąkającej się występują różnej długości okresy zacinania i płynnej mowy.

Aby zrozumieć jąkanie, trzeba dostrzec jego złożoność. To zaburzenie płynności mówienia, w którym widzimy dwa aspekty . Pierwszy  – to symptomy takie jak: powtarzanie lub wydłużanie dźwięków, głosek, sylab, słów, dodatkowe ruchy oczu, nóg lub innych części ciała,  napięcia twarzy, szyi lub klatki piersiowej, brak koordynacji mówienia z oddychaniem, czasami unikanie kontaktu wzrokowego. Istota problemu tkwi  w  drugim aspekcie – natury psychologicznej. Są to reakcje psychiczne, które towarzyszą mówieniu. Wstyd, złość, zażenowanie wpływa na zwiększenie objawów obserwowanych podczas mówienia. Może również spowodować, że rozmówca wycofa się z aktywności werbalnej w pewnych sytuacjach lub całkowicie.

Etiologia jąkania jest złożona i nie do końca jeszcze zbadana. Przyczyny mogą być wrodzone, a także nabyte; mają charakter neurologiczny lub też psychologiczno-rozwojowy, a nawet genetyczny. Jąkanie  stanowi ważny problem społeczny. Jąka się ok. 1% osób dorosłych oraz 4% dzieci. Jąkanie częściej występuje u chłopców niż u dziewczynek ( 4: 1 ).

Nie ma jasnego „przepisu”, jak „wyleczyć się” z jąkania, ale można i trzeba prowadzić terapię jąkania. Niepłynność w mówieniu może wystąpić w okresie rozwoju mowy u małego dziecka – już wtedy należy zasięgnąć porady logopedy. Logopeda postawi właściwą diagnozę, wyjaśni mechanizmy powstawania niepłynności mówienia, wskaże rodzicom sposoby pomocy dziecku podczas mówienia, wyjaśni problemy dzieci jąkających się . To, czy dziecko mówiące niepłynnie zostanie osobą jąkającą się, zależy   przede wszystkim od jego otoczenia oraz podjętych przez nie działań. W Polsce powstaje coraz więcej programów terapeutycznych, organizowane są ogólnopolskie zjazdy i turnusy rehabilitacyjne dla osób jąkających się, w większych miastach pracują grupy samopomocowe – Kluby „J”.
Sukces można osiągnąć, choć wymaga to rzetelnej współpracy z terapeutami oraz wiele samodzielnej pracy i samodyscypliny.

Zainteresowanych rodziców, nauczycieli, terapeutów zapraszamy na stronę internetową Powiatowej Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Nakle nad Notecią www.ppppnaklo.pl gdzie dostępne są w zakładce –

„dokumenty udostępnione – materiały edukacyjne” – ulotki:

„Zalecenia logopedyczne dla rodziców dzieci jąkających się”

oraz „Metody rehabilitacji i zalecenia w terapii osób jąkających się”.

przygotowała: Katarzyna Dombrowska logopeda